Mam wrażenie, że nie udało Ci się przeczytać linkowanego przeze mnie artykułu Petersena pt.: Textual Evidence of Tatian's Dependence upon Justin's 'ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ'. Być może ma to coś wspólnego z limitem wyświetleń w Google Books .Dezerter pisze: Jedno (wytłuszczenie moje) bo...? - bo tak pisze Paszko?
kiepskie argumenty wobec słów:
Apostołowie bowiem w napisanych przez siebie Pamiętnikach, zwanych także Ewangeliami
Tak czy owak Petersen wykazuje w nim zgodność zachowanych fragmentów Diatessaronu/Diapente Tacjana z cytatami Justyna ze "Wspomnień Apostołów".
Skoro zatem Tacjan pisząc swoją tzw. "harmonię ewangeliczną" opierał się ściśle o Justynowy tekst "Apomnemoneumatów", aby stworzyć jedno pismo (zwane Diatessaron) autorstwa wielu autorów - Apostołów - to i do "Apomnemoneumatów", tożsamych w tym, co się z nich zachowało, z kompilacją Tacjana, możemy używać tych samych określeń, co do Diatessaronu.
Zresztą przytoczony przez Ciebie zwrot: "zwanych Ewangeliami" Cassels, wraz za innymi badaczami, uważa za interpolację, jest to bowiem jedyny (!) przypadek użycia przez Justyna słowa "ewangelia" w licznie mnogiej ("Wspomnienia Apostołów" oraz "Wspomnienia" występują dla porównania 15 razy). To, że tekst Justyna jako taki jest skażony interpolacjami, nie podlega dyskusji:
An instance of such a gloss getting into the text occurs in Dial. 107, where in a reference to Jonah's prophecy that Nineveh should perish in three days, according to the version of the Septuagint which Justin always quotes, there is a former marginal gloss "in other versions forty," incorporated parenthetically with the text. (Cassels, Supernatural Religion)
W porządku. Zacznijmy od Ignacego, bo będzie krócej, a potem przejdziemy do Justyna:Dezerter pisze: to poruszę o oba cytaty jak można po polsku i po angielsku
oczywiście z dokładnym podaniem źródła (bibliografią)
Ignacy Antiocheński († pocz. II w.):
Ja bowiem wiem i wierzę, że nawet po swoim zmartwychwstaniu Jezus był w ciele. A kiedy przyszedł do Piotra z towarzyszami, powiedział do nich: „Weźcie, dotknijcie Mnie i zobaczcie, że nie jestem bezcielesnym demonem”. I natychmiast dotknęli Go i uwierzyli, trzymając się mocno Jego ciała i ducha (Do Smyrneńczyków 3, 1n.)
For I know that after His resurrection also He was still possessed of flesh, and I believe that He is so now. When, for instance, He came to those who were with Peter, He said to them, Lay hold, handle Me, and see that I am not an incorporeal spirit. And immediately they touched Him, and believed, being convinced both by His flesh and spirit. For this cause also they despised death, and were found its conquerors. And after his resurrection He ate and drank with them, as being possessed of flesh, although spiritually He was united to the Father.
1. Ἐγὼ γὰρ καὶ μετὰ τὴν ἀνάστασιν ἐν σαρκὶ αὐτὸν οἶδα καὶ πιστεύω ὄντα. 2. καὶ ὅτε πρὸς τοὺς περὶ Πέτρον ἦλθεν, ἔφη αὐτοῖς· Λάβετε, ψηλαφήσατέ με καὶ ἴδετε, ὅτι οὐκ εἰμὶ δαιμόνιον ἀσώματον. καὶ εὐθὺς αὐτοῦ ἥψαντο καὶ ἐπίστευσαν, καρθέντες τῇ σαρκὶ αὐτοῦ καὶ τῷ πνεύματι. διὰ τοῦτο καὶ θανάτου κατεφρόνησαν, ηὑρέθησαν δὲ ὑπὲρ θάνατον. 3. μετὰ δὲ τὴν ἀνάσασιν συνέφαγεν αὐτοῖς καὶ συνέπιεν ὡς σαρκικός, καίπερ πνευματικῶς ἡνωμένος τῷ πατρί.
Hieronim (Eusebius Hieronymus Stridonensis – † 419)
[...] również tzw. Ewangelia według Hebrajczyków, przetłumaczona niedawno przeze mnie na język grecki i łaciński; korzysta z niej często Orygenes. (De viris illustribus 2)
The Gospel also which is called the Gospel according to the Hebrews, and which I have recently translated into Greek and Latin and which also Origen often makes use of (Chapter 2)
Evangelium quoque quod appellatur secundum Hebraeos, et a me nuper in Graecum Latinumque sermonem translatum est, quo et Origenes saepe utitur [...] (Caput II)
[...]
[Ignacy Antiocheński napisał list] do Polikarpa, polecając mu Kościół antiocheński. W tym ostatnim liście i w Ewangelii, którą niedawno przetłumaczyłem, daje świadectwo o Chrystusie mówiąc: „Ja zaś i po zmartwychwstaniu widziałem Go w ciele i wierzę, że żyje. A gdy przybył do Piotra i do tych, którzy byli z Piotrem, powiedział im: «Oto dotknijcie mnie i zobaczcie, że nie jestem duchem bez ciała». I natychmiast dotknęli Go i uwierzyli” (De viris illustribus 16)
Ignatius, third bishop of the church of Antioch after Peter the apostle, condemned to the wild beasts during the persecution of Trajan, was sent bound to Rome, and when he had come on his voyage as far as Smyrna, where Polycarp the pupil of John was bishop, he wrote one epistle To the Ephesians, another To the Magnesians, a third To the Trallians, a fourth To the Romans, and going thence, he wrote To the Philadelphians and To the Smyrneans and especially To Polycarp, commending to him the church at Antioch. In this last he bore witness to the Gospel which I have recently translated, in respect of the person of Christ saying, I indeed saw him in the flesh after the resurrection and I believe that he is, and when he came to Peter and those who were with Peter, he said to them Behold! Touch me and see me how that I am not an incorporeal spirit and straightway they touched him and believed. (Chapter 16)
Ignatius Antiochenae Ecclesiae tertius post Petrum apostolum episcopus, persecutionem commovente Trajano, damnatus ad bestias, Romam vinctus mittitur. Cumque navigans Smyrnam venisset, ubi Polycarpus, auditor Joannis, episcopus erat, scripsit unam Epistolam ad Ephesios, alteram ad Magnesianos, tertiam ad Trallenses, quartam ad Romanos, et inde egrediens scripsit ad Philadelpheos, et ad Smyrnaeos; et proprie ad Polycarpum, commendans illi Antiochensem Ecclesiam, in qua et de Evangelio quod nuper a me translatum est, super persona Christi ponit testimonium dicens: Ego vero et post resurrectionem in carne eum vidi, et credo quia sit. Et quando venit ad Petrum, et ad eos qui eum Petro erant, dixit eis: Ecce, palpate me, et videte, quia non sum daemonium incorporale. Et statim tetigerunt eum, et crediderunt. (Caput XVI)
----------------------------------------
Tu kończymy dowodzić faktu cytowania przez Ignacego Antiocheńskiego Ewangelii Hebrajczyków i przechodzimy do rekonstruowania zawartości tej ostatniej z cytatów Ojców Kościoła, pozostając nadal przy Hieronimie:
----------------------------------------
Hieronim c.d.:
W Ewangelii według Hebrajczyków, napisanej w języku chaldejskim i syryjskim, ale literami hebrajskimi, której Nazarejczycy dotąd używają, a uchodzi za Ewangelię Apostołów, a przez wielu – za Ewangelię Mateusza i znajduje się w bibliotece w Cezarei, tak jest napisane: „Oto matka i bracia Jego tak Mu powiedzieli: «Jan Chrzciciel chrzci na odpuszczenie grzechów; chodźmy więc, by nas ochrzcił». On zaś im powiedział: «W czym zgrzeszyłem, abym miał iść i otrzymać od niego chrzest? Chyba że z nieświadomości coś powiedziałem». (Dialogus adversus Pelagianos, 3, 2)
2. In the Gospel according to the Hebrews, which is written in the Chaldee and Syrian language, but in Hebrew characters, and is used by the Nazarenes to this day (I mean the Gospel according to the Apostles, or, as is generally maintained, the Gospel according to Matthew, a copy of which is in the library at Cæsarea), we find, Behold, the mother of our Lord and His brethren said to Him, John Baptist baptizes for the remission of sins; let us go and be baptized by him. But He said to them, what sin have I committed that I should go and be baptized by him? Unless, haply, the very words which I have said are only ignorance. (Against the Pelagians, Book III, 2)
In Evangelio juxta Hebraeos, quod Chaldaico quidem Syroque sermone, sed Hebraicis
litteris scriptum est, quo utuntur usque hodie Nazareni, secundum Apostolos, sive, ut plerique autumant, juxta Matthaeum, quod et in Caesariensi habetur bibliotheca, narrat historia: «Ecce mater Domini et fratres ejus dicebant ei: Joannes Baptista baptizat in remissionem peccatorum: eamus et baptizemur ab eo. Dixit autem eis: Quid peccavi, ut vadam et bapptizer ab eo? Nisi forte, hoc ipsum quod dixi, ignorantia est. (Liber Tertius, 2)
Epifaniusz z Salaminy († ok. 404):
[Nazarejczycy] mają Ewangelię według Mateusza najpełniejszą, po hebrajsku. U nich zachowała się ona jeszcze tak, jak została spisana na początku, to jest literami hebrajskimi. Ale nie wiem, czy zniesiono genealogię od Abrahama do Chrystusa. (Panarion/Πανάριον/Adversus Haereses 29, 9)
They have the Gospel according to Matthew in its entirety in Hebrew. For it is clear that they still preserve this as it was originally written, in the Hebrew alphabet. But I do not know whether they have also excised the genealogies from Abraham till Christ.
ἔχουσι δὲ τὸ κατὰ Ματθαῖον εὐαγγέλιον πληρέστατον Ἑβραϊστί. παρ' αὐτοῖς γὰρ σαφῶς τοῦτο, καθὼς ἐξ ἀρχῆς ἐγράφη, Ἑβραϊκοῖς γράμμασιν ἔτι σῴζεται. οὐκ οἶδα δὲ εἰ καὶ τὰς γενεαλογίας τὰς ἀπὸ τοῦ Ἀβραὰμ ἄχρι Χριστοῦ περιεῖλον.
Przyjmują oni Ewangelię według Mateusza i używają jej wyłącznie tak, jak to czynią ceryntianie i meryntianie. Nazywają ją Ewangelią według Żydów, ponieważ – co zresztą jest prawdą – w Nowym Testamencie jedynie Mateusz wyłożył naukę i wyjaśnienie Ewangelii po hebrajsku i hebrajskimi literami. (Panarion/Πανάριον/Adversus Haereses 30, 7)
They too accept the Gospel according to Matthew. Like the Cerinthians and Merinthians, they too use it alone. They call it, 'According to the Hebrews,' and it is true to say that only Matthew expounded and preached the Gospel in the Hebrew language and alphabet in the New Testament.
καὶ δέχονται μὲν καὶ αὐτοὶ τὸ κατὰ Ματθαῖον εὐαγγέλιον. τούτῳ γὰρ καὶ αὐτοί, ὡς καὶ οἱ κατὰ Κήρινθον καὶ Μήρινθον χρῶνται μόνῳ. καλοῦσι δὲ αὐτὸ κατὰ Ἑβραίους, ὡς τὰ ἀληθῆ ἔστιν εἰπεῖν, ὅτι Ματθαῖος μόνος Ἑβραϊστὶ καὶ Ἑβραϊκοῖς γράμμασιν ἐν τῇ καινῇ διαθήκῃ ἐποιήσατο τὴν τοῦ εὐαγγελίου ἔκθεσίν τε καὶ κήρυγμα.
Po powiedzeniu wielu rzeczy donosi: „Gdy chrzcił tłumy, przybył i Jezus, i został ochrzczony przez Jana A gdy wyszedł z wody, otworzyły się niebiosa i ujrzał Ducha Świętego w postaci gołębicy, która zstępowała i wstąpiła na Niego. I rozległ się głos z nieba: «Ty jesteś moim Synem umiłowanym, w Tobie upodobałem sobie». I znowu: «Ja Ciebie dziś zrodziłem». I znowu zabłysło w tym miejscu światło wielkie. (Panarion/Πανάριον/Adversus Haereses, 30, 13)
"And as he went up from the water the heavens were opened, and he saw the Holy Spirit of God in the form of a dove which came down and entered into him.And a voice came from heaven saying: 'Thou art my beloved son; in thee I am well pleased'; and again: 'This day have I begotten thee.' And immediately a great light shone round about the place."
καὶ μετὰ τὸ εἰπεῖν πολλὰ ἐπιφέρει ὅτι «τοῦ λαοῦ βαπτισθέντος ἦλθεν καὶ Ἰησοῦς καὶ ἐβαπτίσθη ὑπὸ τοῦ Ἰωάννου. καὶ ὡς ἀνῆλθεν ἀπὸ τοῦ ὕδατος, ἠνοίγησαν οἱ οὐρανοὶ καὶ εἶδεν τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐν εἴδει περιστερᾶς, κατελθούσης καὶ εἰσελθούσης εἰς αὐτόν. καὶ φωνὴ
ἐκ τοῦ οὐρανοῦ λέγουσα· σύ μου εἶ ὁ υἱὸς ὁ ἀγαπητός, ἐν σοὶ ηὐδόκησα, καὶ πάλιν· ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε. καὶ εὐθὺς περιέλαμψε τὸν τόπον φῶς μέγα.
- Justyn Męczennik
I wówczas, kiedy Jezus przybył nad rzekę Jordan, tam, gdzie chrzcił Jan i kiedy wszedł On do wody, ogień zapłonął w Jordanie, a kiedy wychodził On z wody, Duch Święty spoczął na Nim w postaci gołębicy, jak to zapisali apostołowie tego naszego prawdziwego Chrystusa.
Tak więc wiemy, że wszedł On do wody nie dlatego, że potrzebował chrztu, albo zstąpienia Ducha w postaci gołębicy, nawet jako Ten, który zgodził się, by zostać zrodzonym i ukrzyżowanym, nie dlatego więc, ze potrzebowałby On tych rzeczy, ale ze względu na rodzaj ludzki, który od Adama popadł pod władzę śmierci i przebiegłości węża, i tak każdy bez wyjątku popełnił też osobiste grzechy.
[...]
i w tej samej chwili rozległ się głos z nieba, wypowiadając to, co już Dawid powiedział, gdy mówił uosabiając Chrystusa, to, co Ojciec miał powiedzieć do Niego: «Tyś jest moim Synem, Jam Cię dziś zrodził», mówiąc, że Jego zrodzenie dokona się ze względu na ludzi wtedy, gdy staną się oni zdolni, by Go rozpoznać: «Tyś jest moim Synem, Jam Cię dziś zrodził»”.
And then, when Jesus had gone to the river Jordan, where John was baptizing, and when He had stepped into the water, a fire was kindled in the Jordan; and when He came out of the water, the Holy Ghost lighted on Him like a dove, the apostles of this very Christ of ours wrote.
Now, we know that he did not go to the river because He stood in need of baptism, or of the descent of the Spirit like a dove; even as He submitted to be born and to be crucified, not because He needed such things, but because of the human race, which from Adam had fallen under the power of death and the guile of the serpent, and each one of which had committed personal transgression.
[...]
and there came at the same instant from the heavens a voice, which was uttered also by David when he spoke, personating Christ, what the Father would say to Him: 'Thou art My Son: this day have I begotten Thee;' [the Father] saying that His generation would take place for men, at the time when they would become acquainted with Him: 'Thou art My Son; this day have I begotten thee.' "
καὶ τότε ἐλθόντος τοῦ Ἰησοῦ ἐπὶ τὸν
Ἰορδάνην ποταμόν, ἔνθα ὁ Ἰωάννης ἐβάπτιζε, κατελθόντος τοῦ
Ἰησοῦ ἐπὶ τὸ ὕδωρ καὶ πῦρ ἀνήφθη ἐν τῷ Ἰορδάνῃ, καὶ ἀνα
δύντος αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ ὕδατος ὡς περιστερὰν τὸ ἅγιον πνεῦμα
ἐπιπτῆναι ἐπ' αὐτὸν ἔγραψαν οἱ ἀπόστολοι αὐτοῦ τούτου τοῦ
Χριστοῦ ἡμῶν.
καὶ οὐχ ὡς ἐνδεᾶ αὐτὸν τοῦ βαπτισθῆναι ἢ
τοῦ ἐπελθόντος ἐν εἴδει περιστερᾶς πνεύματος οἴδαμεν αὐτὸν
ἐληλυθέναι ἐπὶ τὸν ποταμόν, ὥσπερ οὐδὲ τὸ γεννηθῆναι αὐτὸν
καὶ σταυρωθῆναι ὡς ἐνδεὴς τούτων ὑπέμεινεν, ἀλλ' ὑπὲρ τοῦ
γένους τοῦ τῶν ἀνθρώπων, ὃ ἀπὸ τοῦ Ἀδὰμ ὑπὸ θάνατον καὶ
πλάνην τὴν τοῦ ὄφεως ἐπεπτώκει, παρὰ τὴν ἰδίαν αἰτίαν ἑκάστου
αὐτῶν πονηρευσαμένου.
[...]
καὶ φωνὴ ἐκ τῶν
οὐρανῶν ἅμα ἐληλύθει, ἥτις καὶ διὰ Δαυεὶδ λεγομένη, ὡς ἀπὸ
προσώπου αὐτοῦ λέγοντος ὅπερ αὐτῷ ἀπὸ τοῦ πατρὸς ἔμελλε
λέγεσθαι· Υἱός μου εἶ σύ, ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε· τότε
γένεσιν αὐτοῦ λέγων γίνεσθαι τοῖς ἀνθρώποις, ἐξ ὅτου ἡ γνῶσις
αὐτοῦ ἔμελλε γίνεσθαι· υἱός μου εἶ σύ· ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε.
A zatem i Justyn znał Ewangelię Hebrajczyków, quod erat demonstrandum